Mắc khén rất phổ biến ở vùng Tây Bắc. Nó được sử dụng cho từng mục đích riêng biệt cuộc sống mà không phải ai cũng biết. Bởi lẽ, tên của nó nghe khá lạ và độc đáo. Vì thế thông qua bài viết này, các bạn hãy cùng tìm hiểu về hạt này và cách sử dụng nó sao cho tốt nhất.
Khái niệm mắc khén là gì?
Mắc khén hay còn gọi là hạt tiêu rừng, là loại gia vị được người dân đồng bào Tây Bắc sử dụng vào hầu hết các món ăn. Hơn nữa là, nó còn được coi là một phương thuốc hoặc dùng để chế biến hương liệu. Hạt thường đem đi phơi khô trước khi dùng.
Mắc khén có những công dụng gì?
Hạt mắc khén có những tác dụng khác nhau. Tuỳ vào cách chế biến của mỗi người mà những món ăn được làm ra sẽ mang một hương vị khác biệt. Ngoài ra, hạt tiêu rừng cũng được biết đến là một bài thuốc quý. Một số công dụng chính mà gia vị này mang lại như sau:
Dùng làm muối chấm và gia vị để tẩm ướp thức ăn
Hạt này rất được ưa chuộng tại miền núi Tây Bắc. Nó có mùi thơm, khi ăn vào sẽ thấy hơi cay ở đầu lưỡi kích thích vị giác. Vì thế, người dân ở đây thường dùng nó để chế biến các món ăn như thịt trâu gác bếp, heo rừng quay, thịt gà ủ muối,.. có khả năng giúp gia tăng hương vị, tạo độ hấp dẫn hoàn hảo cho từng món ăn.
Nếu dùng làm nước chấm hoặc dùng để ướp thức ăn thì nên chọn những hát còn tươi xanh vì nó vẫn giữ được độ thơm và ngon. Ăn sẽ ngon hơn nữa khi nướng hạt mắc khén lên rồi giã nhuyễn cho vào ướp thức ăn hoặc cho vào muối, nặn thêm tắc vào làm nước chấm ngon nhức nhối. Đây là một trong những kết hợp hoàn hảo, được nhiều người yêu thích từ nguyên liệu vô cùng đặc trưng này.
Một số món ăn kết hợp với mắc khén
Ẩm thực Việt hiện nay là vô cùng đa dạng với nhiều món ăn khác nhau. Mỗi món ăn có những khác biệt nhất định tạo nên sức hấp dẫn mạnh mẽ.. Với mùi thơm đặc trưng và mùi vị độc đáo của hạt tiêu rừng, chúng ta có thể chế biến ra rất nhiều món ngon và lạ. Cụ thể là một số món như:
- Thịt trâu gác bếp: cách làm đơn giản nhưng ăn siêu “bén”. Rửa thịt sạch sau đó cắt thành từng miếng vừa ăn. Tiếp theo thêm gia vị tẩm ướp và mắc khén là gia vị không thể thiếu. Ướp được một khoảng thời gian nhất định thì đem đi hấp cách thuỷ sau đó treo lên gác bếp đợi khô là có thể thưởng thức.
- Gà nướng: gà là món ăn rất được nhiều người ưa chuộng. Đem gà rửa sạch sau đó ướp cho ngấm đều gia vị, mắc khén rồi đem đi nướng than.
- Nước chấm cho các món luộc: pha bất kì loại nước chấm tuỳ thích rồi sau đó cho 1 muỗng mắc khén vào khuấy đều ta được một hỗn hợp thơm ngon. Nước chấm này dùng cho món luộc nào cũng hợp và ngon.
Làm nguyên liệu chữa bệnh
Có lẽ công dụng của hạt mắc khén dùng trong các món ăn là phổ biến nhất, vì thế chắc ít ai biết đến nó với vai trò là bài thuốc chữa một số bệnh. Đọc đến đây chắc hẳn các bạn sẽ ngạc nhiên về tác dụng này của nó đúng không.
Đúng vậy, hạt mắc khén có chứa nhiều chất dinh dưỡng to lớn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nếu các bạn sử dụng nó thường xuyên và lâu dài, bạn sẽ thấy các vấn đề về hệ miễn dịch sẽ được cải thiện rõ rệt. Chính nhờ công dụng hữu ích này càng giúp loại hạt được biết tới với tên gọi khác là hạt sẻn này được ưa chuộng nhiều hơn.
Sử dụng mắc khén như thế nào là đúng nhất?
Hiểu rõ và dùng đúng hạt tiêu rừng vào đúng mục đích sẽ đem lại hiệu quả tối ưu nhất. Chính vì thế, cần chú ý và xem xét kỹ những tác dụng của nó. Vẫn như mọi khi, hạt mắc khén được tung ra thị trường khi vẫn còn tươi và xanh, sau khi mua về bạn nên đem nó đi hong khô dùng sẽ phát huy tác dụng tốt hơn.
Trường hợp khi bạn mua về là hạt tươi thì rang lên chính là giải pháp xử lý thông dụng. Tuy nhiên, việc rang hạt sẻn yêu cầu cần thực hiện theo đúng quy trình, đúng kỹ thuật mới có được kết quả cao. Nhờ vậy, quá trình sử dụng sau này sẽ đảm bảo được chất lượng.
Cách rang mắc khén sao cho hiệu quả
Điều kiện tiên quyết cần phải có đó là hạt phải ở thể trạng khô ráo. Rang làm sao cho hạt tiêu rừng có độ giòn vừa phải và vẫn giữ được hương vị vốn có của nó. Các bước thực hiện như sau:
- Bắc chảo lên bếp cho khô ráo, sau đó cho hạt này vào rồi đảo đều. Cho hạt vào từ từ rồi đảo cho chính đều, hạ lửa nhỏ để tránh gây cháy. Quá trình rang cần chủ đảo đều một cách nhẹ nhàng cho tới khi kết thúc.
- Đảo một lúc thấy có mùi thơm và khói trắng bay lên thì ta tắt bếp. Để nguội một lúc rồi cho ra bát chờ đến khi nguội hẳn. Cần đảm bảo hạt đã nguội hẳn mới thực hiện các bước tiếp theo.
- Sau khi hạt đã nguội ta đem đi giã nhuyễn rồi cho vào bình thuỷ tinh đã chuẩn bị trước đó và đậy nắp thật kỹ tránh cho hạt nhanh hư. Mỗi khi cần dùng đến, thì lấy ra một lượng vừa đủ và dùng đúng với mục đích của nó.
Những điều cần chú ý trong quá trình rang hạt mắc khén
Việc rang hạt này cần có sự để ý và đặt tâm huyết vào nó. Dưới đây sẽ là một số điều cần lưu ý rất có ích cho việc rang mắc khén mang lại hiệu quả dinh dưỡng cao. Cụ thể một vài vấn dề quan trọng không thể bỏ qua trong quá trình rang chính là:
- Rang một lượng vừa đủ dùng trong một thời gian nhất định. Không nên tham quá mà dùng không hết thì có thể làm nó mất đi bản chất ban đầu. Lúc đó, hạt sẻn sẽ không còn duy trì được hiệu quả, giá trị vốn có của nó.
- Khi rang lên thì hạt tiêu rừng đã có độ giòn nhất định, vì thế chỉ nên giã mức độ vừa phải và không nên xay cho thật mịn. Ngoài ra có thể nướng than trực tiếp lên hạt, lắc đến khi nào có mùi thơm bay lên thì gắp nó ra và thôi đi lớp bụi than rồi giã vừa tay.
- Đảm bảo quá trình giã chỉ thực hiện khi hạt sau khi rang nguội hoàn toàn. Nhờ vậy việc giã tạo thành bột mịn có thể tiến hành dễ dàng, thuận lợi hơn rất nhiều. Đặc biệt là có thể tránh được tình trạng ẩm ướt sau khi giã xong.
Phương pháp bảo quản mắc khén
Đã có cách chế biến thì sẽ có phương pháp bảo quản đảm bảo sao cho sử dụng được về lâu dài và hiệu quả. Chúng ta cho mắc khén vào lọ thuỷ tinh đậy kín nắp rồi để ở những nơi thoáng mát, tuyệt đối không cho vào tủ lạnh để trữ. Đảm bảo đầy nắp kỹ, không để không khí xâm nhập vào bên trong ảnh hưởng tới chất lượng. Mất mùi hương khiến quá trình sử dụng sau này gặp ảnh hưởng lớn.
Có thể bạn quan tâm:
- Lá lốt là gì? Công dụng và lưu ý khi sử dụng lá lốt
- Thì là – Loài cây với kho tàng kiến thức bạn chưa biết
Kết luận
Mắc khén có khá nhiều công dụng mà trước đó có lẽ các bạn chưa hề biết đến và tìm hiểu. Qua bài viết này, chắc hẳn các bạn đã góp nhặt cho mình được một số kiến thức về mắc khén rồi đúng không. Mong rằng nó sẽ được nhân rộng nhiều hơn trên khắp các thị trường, không chỉ trong nước mà cả ở nước ngoài để họ được biết đến một loại gia vị tuy đơn giản nhưng mang lại nhiều giá trị hữu ích.
