Mắm nêm đã quá quen thuộc đối với những người ở vùng ven biển miền Trung. Loại mắm này được dùng để chế biến đa dạng các món ăn như món gỏi, món cuốn, món nộm,… Đây là một đặc sản từ các vùng biển miền Trung mà có lẽ chưa được quá nhiều người biết đến. Vậy nên, hãy cùng tìm hiểu về loại mắm đặc biệt này.
Mắm nêm là gì?
Mắm nêm là một loại mắm được ủ mặn từ cá. Cá trong mắm sẽ được ủ muối, ướp sau đó tách xương thêm các gia vị khác. Mắm này vừa có vị ngọt mặn pha trộn lẫn nhau và không còn mùi tanh hôi của cá ủ. Mắm có 2 dạng là nguyên con và xay nhuyễn.
Đây là loại mắm được coi là đặc sản của miền Trung. Những khách du lịch tới đây hằng năm thường khá yêu thích loại mắm này. Loại mắm này đã trở thành một trong những món quà mang về trong giỏ hàng của những du khách du lịch.
Mắm nêm và những nhầm lẫn xung quanh
Khi người ta mới nghe đến cái tên của loại mắm này, đã có nhiều những nhầm lẫn xung quanh cái tên độc đáo này. Những nhầm lẫn dở khóc dở cười nhưng thật ra nó chỉ xảy ra khi bạn chưa tìm hiểu kỹ về loại mắm này.
Mắm là gia vị nêm nếm
Đây là một trong những hiểu lầm đầu tiên khi người ta mới nghe đến cái tên mắm này. Họ cho rằng đây là một loại gia vị như nước mắm dùng để nêm nếm hương vị của đồ ăn khi nấu. Thực tế, mắm nêm không nấu được mà dùng để chấm cùng các loại rau gỏi, thịt luộc.
Vậy nên, loại mắm này không phải là một gia vị. Nó là một loại đồ chấm ăn kèm trong các món ăn dân dã của những người dân Việt. Mắm sẽ ăn ngon hơn nếu đi kèm cùng với các loại rau sống.
Mắm được ủ từ bột nêm
Một lầm tưởng khá tai hại khi cho rằng loại mắm này được ủ từ bột nêm, một dạng giống như muối làm gia vị cho thức ăn. Mắm nêm chắc chắn không phải được làm ra từ đó. Nó được làm từ những con cá ướp muối, lên men cùng với các loại thính và gia vị như: thơm, đường,…
Chính nhờ những nguyên liệu ấy ủ thành mắm mà hương vị của mắm không còn sự tanh của cá. Thay vào đó là độ mặn vừa của muối ướp trong cá, pha chút ngọt của đường. Hai vị mặn ngọt hoà lẫn nhau tạo nên một hương vị rất khó quên khi nếm thử.
Các món ăn được ăn cùng mắm nêm
Phải công nhận rằng, có đa dạng các món ăn được chế biến từ món mắm đặc sản này. Loại mắm này có thể “cân tất” bất kể là các món gỏi ăn cùng rau hay đến cả những món thịt luộc. Cùng xem một lượt về món ăn đặc sắc ấy, có thể thấy những món như.
Thịt luộc chấm mắm nêm
Một món ăn huyền thoại không thể không liệt kê đến trong danh sách những món ăn này. Chính sự đặc biệt của thịt luộc chấm mắm nêm cũng khiến món này chễm chệ trên danh sách những món ăn ngon ăn kèm loại mắm này.
Thịt ba chỉ luộc vừa chín tới. Kèm thêm các loại rau, kết hợp cùng với loại mắm này. Hương vị và màu sắc của mắm nêm thịt luộc vừa bắt mắt lại vừa lạ miệng khi kết hợp giữa vị béo béo của thịt, vị bùi của các loại rau và vị chua ngọt của mắm.
Bún mắm nêm
Món bún mắm này là một thức ăn sáng quen thuộc, ngon – bổ – rẻ. Thay vì ăn bún chấm nước mắm như người miền Bắc hay ăn, món bún này thay nước mắm bằng mắm nêm với hương vị lạ và ngon không kém nước mắm. Để chuẩn bị cho món ăn này không quá mất thời gian. Vì thế nó được coi là thức quà sáng vô cùng phổ biến trong cuộc sống hằng ngày.
Thịt heo chấm mắm nêm
Thịt heo chấm mắm nêm là món ăn quen thuộc của mỗi gia đình đặc biệt là vào các dịp lễ tết. Thịt heo ba chỉ sau khi luộc lên ngâm với nước mắm cho tới khi gia vị ngấm vào thớ thịt khiến thịt săn lại là có thể ăn được.
Thái thịt heo ra thành từng lát mỏng và nhỏ. Ăn kèm với rau, xoài chua, bánh tráng và mắm. Đây là món ăn lai rai luôn có mặt trong mỗi dịp gặp mặt người thân. Vị mặn từ thịt cùng với sự ngọt thanh từ mắm ăn rất cuốn.
Các món chấm khác từ mắm
Mắm nêm như thể sinh ra để dùng cho các món chấm và món gỏi. Chính vì vậy, bất kỳ món thịt nào chấm cùng loại mắm này cũng mang một hương vị rất riêng lẫn với vị của mắm. Tuỳ vào từng vùng miền mà có thể có những cách ăn khác nhau, tuy nhiên, tất cả đều dùng mắm này trong các món chấm như: da heo chấm mắm, thịt heo chấm mắm, bún chả, cá trê kho mắm,….
Có thể thấy rằng, hương vị khó quên của loại mắm này tạo nên những món ăn đặc sắc. Các món ăn tuy đơn giản, không cầu kỳ nhưng khi ăn kèm các loại gia vị lại rất lạ miệng, mang đến cảm giác khó quên. Đó là lý do vì sao món mắm này được nhiều thực khách ưa thích khi du lịch tại miền Trung ở Việt Nam.
Các loại rau chấm mắm
Thật bất ngờ khi biết rằng ngay cả rau cũng có thể chấm được với mắm nêm. Bất kỳ loại rau nào khi luộc lên đều có thể chấm với loại mắm này để ăn. Nói cách khác, loại mắm này cũng có tác dụng thay thế cho nước mắm mặc dù nó không đậm vị bằng nước mắm.
Pha mắm nêm sao cho ngon?
Tuy sành sỏi các loại đồ ăn với loại mắm đặc biệt này nhưng ít ai biết cách làm sao để pha mắm cho ngon. Để cho ra được một bát mắm ngon cũng là một quá trình kỳ công với nhiều loại gia vị. Để pha được một bát mắm chấm ngon, trước hết, ta phải có các gia vị như: tỏi, gừng, ớt, dứa,…
Bước đầu tiên khi pha mắm đó là rửa sạch nguyên liệu và băm nhỏ từng phần. Trộn lẫn chúng tại với nhau và thêm đường, nước sôi để nguội, mắm và các loại gia vị đã băm nhỏ vào khuấy đều với nhau, vắt thêm vài miếng chanh. Nêm nếm cho vừa vị là đã có thành quả là một bát mắm nêm thơm phức với vị chua cay mặn ngọt đủ cả.
Bảo quản và vận chuyển mắm
Là một loại mắm được ủ từ cá lâu ngày nên chắc chắn cũng sẽ có mùi và có lượng thời gian bảo quản nhất định. Để giữ được chất lượng cho mắm, bạn cần phải bảo quản theo những cách sau:
- Để nơi có độ ẩm thấp, nhiệt độ không cao để không làm mắm nhanh bị ôi thiu.
- Nắp chặt, đậy kín sau khi lấy mắm ra để ăn.
- Không dùng các dụng cụ như thìa, muôi,…bẩn để múc mắm vì sẽ làm hỏng mắm bên trong.
Về vận chuyển mắm, đã có rất nhiều thực khách muốn mua mắm để làm quà lưu niệm cho gia đình, bạn bè, đồng nghiệp. Nhưng nếu đi xe khách, máy bay,…thì quy định tại đây đó là không mang theo các đồ có mùi, đặc biệt là các loại mắm như mắm nêm.
Vì vậy, bạn cần phải chú ý khi đi du lịch. Đó là nếu đã xác định mua nhiều mắm về cho mọi người thì nhất định nên đi xe riêng, hoặc sẽ tự thuê. Có như vậy, bạn không phải bị bó buộc bởi nhà xe khi mang những đồ ăn, thức ăn có mùi lên xe.
Có thể bạn quan tâm:
- Mắm ruốc – hướng dẫn cách chế biến mắm ruốc thơm ngon
- Mắm tôm đặc sản mang hương vị độc lạ giúp món thêm đậm đà
Kết luận
Mắm nêm quả là một món ăn độc đáo mà người ta cần biết đến. Nó có thể ăn cùng và tạo ra đa dạng các món ăn. Hy vọng bài viết này sẽ phần nào giúp thêm cho bạn được kiến thức làm bếp, phân biệt được các loại mắm để món ăn của mình ngày càng hấp dẫn !
